> โรงพยาบาลสมเด็จ ณ ศรีราชา

โรงพยาบาลสมเด็จ ณ ศรีราชา

            ตั้งขึ้นมาตั้งแต่สมัยเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีมาตั้งโรงไม้ที่ศรีราชา ถึงขณะนี้อายุประมาณ 92 ปีแล้ว (จากหนังสือ 100 ปีศรีราชา ปี พ.ศ. 2537) เมื่อสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าทรงพระประชวรหนัก พระบามสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้แปรพระราชฐานมาประทับ ณ เมืองชายทะเล

            ในขั้นแรกเสด็จมาประท้บที่บางพระ เมื่อเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี มาทำไม้ที่ศรีราชา จึงโปรดเกล้าฯ ให้มาประทับที่ศรีราชา โดยให้เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีถวายการอารักขา

            สมเด็จพระพันวัสสาฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หมอหลวงที่ถวายการรักษา ดูแลชาวบ้านที่มาขอความช่วยเหลือและต่อมาทรงโปรดให้สร้างโรงพยาบาลขึ้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จมาทรงเยี่ยม จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามว่า “โรงพยาบาลสมเด็จฯ” โดยโรงพยาบาลหลังแรกก่อสร้างขึ้นในทะเลตรงบริเวณหน้าชายหาดที่ประทับเป็นเรือนไม้หลังคามุงจาก 5 หลัง ปลูกติดต่อเป็นหมู่เดียวกัน จากนั้น 5-6 ปี อาคารโรงพยาบาลในทะเลเริ่มชำรุดทรุดโทรม จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ย้ายโรงพยาบาลมาสร้างบนบก ซึ่งเป็นสถานที่ตั้งในปัจจุบัน และพระราชทานเงินเป็นค่าก่อสร้างประมาณสองหมื่นบาท (ประมาณปี พ.ศ. 2441) โดยอาคารทั้งหมดเป็นอาคารไม้ มีอาคารหลังใหญ่อยู่บริเวณหน้าผาชายทะเลบริเวณที่ตั้งตึกหะรินสุตในปัจจุบัน

            ปัจจุบันโรงพยาบาลสมเด็จฯ ได้ขยายอาคารและจำนวนเตียงเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ นับได้ว่าเป็นโรงพยาบาลที่ใหญ่และทันสมัยที่สุดแห่งหนึ่งในภาคตะวันออก มีดอกลั่นทมเป็นสัญลักษณ์ของโรงพยาบาล เนื่องจากสมเด็จพระพันวัสสาฯ ทรงปลูกต้นลั่นทมไว้ในอาณาบริเวณโรงพยาบาลนั่นเอง

            ยังมีเรื่องที่สืบเนื่องกันนี้อีกมากซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นเรื่องราวน่าสนใจและแสดงถึงชีวิตความเป็นอยู่ของชาวศรีราชาในอดีตได้เป็นอย่างดี จากบันทึกของนายแพทย์สุกรี อดีตแพทย์ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จฯ ซึ่งแสดงส่วนหนึ่งไว้ในหนังสือ 100 ปี ศรีราชา หากท่านใดสนใจ สามารถค้นคว้าเพิ่มเติมได้จากห้องสมุดประชาชน